Για την αυτόνομη… γραφομηχανή του Ορφέα

Μια παρουσίαση του μυθιστορήματος του Ρ.Β. από την Ελευθεροτυπία 29 Ιανουαρίου 2010 στη στήλη «Βιβλία από τους πάγκους των βιβλιοπωλείων)

Ροβήρος  Μανθούλης  Η Remington του Ορφέα

εκδόσεις Πύλη, σ. 227, 12 ευρώ

Το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι λογοτεχνικό είδος που μπορεί να αναδείξει πιο εύκολα την πένα τού επίδοξου συγγραφέα. Εχει όλα τα στοιχεία για να τον κάνει να ξεχωρίσει, αφού συνήθως το κοινό είναι δεκτικό σ’ αυτό. Ολοι έχουν ακούσει για τον Σέρλοκ Χολμς και τον Ηρακλή Πουαρό. Δεν εγείρονται μεγάλες απαιτήσεις από τον αναγνώστη, αρκεί να είναι προσεκτικός στην πλοκή. Ο Ροβήρος Μανθούλης όμως δεν είναι (μόνο) δημιουργός τέτοιων έργων. Είναι αξιόλογος σκηνοθέτης και στο βιβλίο Η Remington του Ορφέα καταφέρνει να δώσει κάτι παραπάνω. Αυτό είναι η ψυχανάλυση. Στη συγγραφική του συνταγή δεν πετά τα παραδοσιακά υλικά του είδους. Το μυστήριο είναι εκεί. Το έγκλημα, επίσης. Η αστυνομική έρευνα, το ίδιο. Η παρουσία του επιθεωρητή Μαρτινέζ, έντονη. Η εστίαση σε αντικείμενα και γεγονότα δεν λείπει. Μαζί με όλα αυτά όμως υπάρχουν και οι διαδρομές του μυαλού. Εκεί βρίσκονται όλα. Η παραβατικότητα, η εφευρετικότητα, ο έρωτας, το υποσυνείδητο.

Η ιδιότητα του κινηματογραφιστή μάς βάζει την υποψία πως εμμέσως στο έργο μπαίνει και ο μέγας Αλφρεντ Χίτσκοκ. Το Vertigo μοιάζει αρκετά με το αστυνομικό μυθιστόρημα του Μανθούλη. Ισως στο πανί η εξερεύνηση στη λειτουργία της… «δεύτερης συνείδησης» είναι πιο δύσκολη, όμως και στο χαρτί δεν τη βλέπουμε συχνά.

Η ανάλυση της ψυχής «δένει» αρμονικά με τα παραστρατήματά της. Ο Ορφέας είναι συγγραφέας αστυνομικών περιπετειών. Κάποια στιγμή όμως γίνεται κομμάτι μιας αληθινής ιστορίας. Της δικής του. Μπλέκεται με τρεις αδελφές και η ηδονή του έρωτα τον καθιστά ύποπτο για το φόνο της Μόιρας (μία εξ αυτών). Οσο τον πιέζει ο επιθεωρητής τόσο προσπαθεί να αναλύσει τον τρόπο λειτουργίας των άλλων δύο. Της Ιντα και της Λίζας. Δύσκολη η γυναικεία ψυχοσύνθεση, γι’ αυτό και η «ενημερωμένη ψυχαναλύτρια» Σαλώμη τον βοηθά να την αποκωδικοποιήσει.

Στις σελίδες του βιβλίου «βλέπουμε» την Αγκάθα Κρίστι, τον Σίγκμουντ Φρόιντ, τον θείο Σέρλοκ. Η τέχνη (ειδικά η γλυπτική με τη ζωγραφική) βρίσκει μεγάλο χώρο, όπως και το σχόλιο για την εξουσία και την ξενοφοβία. Παράλληλα, εντοπίζονται μικρές οσμές χιούμορ. Ο διάλογος, οι σύντομες προτάσεις, η περιγραφή και ο ορθολογικός τρόπος εξιχνίασης του φόνου πορεύονται με την… αυτόνομη Remington, που λειτουργεί κι αυτή σαν ψυχαναλυτής τού άλλου Εγώ και της ερμηνείας του πανηδονισμού.

Σχολιάστε